Διεθνής Ημέρα Τρανς Μνήμης: Μην κλείνουμε τα μάτια στο έγκλημα

Την χρονιά που μας πέρασε, καταγράφηκαν 350 δολοφονίες τρανς και φυλοδιαφορετικών ατόμων σε όλο τον κόσμο. Αυτές ήταν οι καταγεγραμμένες δολοφονίες μίσους, ενώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο πραγματικός αριθμός ενδεχομένως είναι πολύ μεγαλύτερος, καθώς σε πολλές χώρες είτε τα τρανς και φυλοδιαφορετικά άτομα δεν αναγνωρίζονται με την πραγματική τους ταυτότητα, είτε δεν υπάρχουν καθόλου καταγραφές. Το 98% ήταν είτε τρανς γυναίκες ή διεμφυλικά πρόσωπα με θηλυκή έκφραση φύλου. Το 62% των τρανς που γνωρίζουμε το επάγγελμά τους, ήταν εργάτριες στο σεξ, ενώ το 50% ήταν τρανς πρόσφυγες ή μετανάστριες. Συνεπώς, δολοφονούνται τα πλέον ευάλωτα τρανς άτομα, αυτά που αντιμετωπίζουν πολλαπλές διακρίσεις.
Επίσης, ο μέσος όρος των θυμάτων ήταν τα 31 έτη, δηλαδή πολύ νεαρά, ενώ το μικρότερης ηλικίας καταγεγραμμένο θύμα ήταν μόλις 15 ετών.  115 θύματα δολοφονήθηκαν δια πυροβολισμού, 68 τα μαχαίρωσαν, 25 δια ξυλοδαρμού, 15 τρανς πρόσωπα θανατώθηκαν δια βασανισμού, 8 στραγγαλίστηκαν, 6 τρανς συνανθρώπους μας τους έκαψαν ζωντανούς και 4 δολοφονήθηκαν δια πετροβολισμού. Βλέπουμε δηλαδή ότι αυτά τα στατιστικά του τρόμου, δείχνουν δολοφονίες ιδιαίτερα ειδεχθείς και βασανιστικές για τα θύματα. Οι δράστες δεν ήθελαν δηλαδή μόνο να σκοτώσουν, αλλά ήθελαν αφενός μεν να εκφράσουν όλη την αγριότητα που είχαν στα θύματά τους, ενώ με αυτό τον τρόπο ήθελαν να δώσουν το μήνυμα της διασποράς του φόβου στην τρανς κοινότητα.
Τα παραπάνω σημειώνει με Δελτίου Τύπου το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, η μη κυβερνητική οργάνωση εθελοντικού χαρακτήρα για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των τρανς, φυλοδιαφορετικών και ίντερσεξ, και γενικότερα των LGBTI προσώπων, καθώς και των προσώπων που εργάζονται στο σεξ. Στην ανακοίνωσή του το ΣΥΔ μας ενημερώνει για το πως έχει η κατάσταση σήμερα στη χώρα μας , παρουσιάζοντας συγκεκριμένες προτάσεις και καλώντας την ελληνική Πολιτεία να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες.
Ακολουθεί ολόκληρο το Δελτίο Τύπου:
Στη χώρα μας, σταθερά τα τελευταία χρόνια σύμφωνα με τις καταγραφές του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής βίας, τα ποσοστά ρατσιστικών περιστατικών και διακρίσεων, παραμένουν υψηλά, και αναλογούν περίπου στο 20% των συνολικών καταγεγραμμένων περιστατικών. Πρόσφατα, δε, μία εβδομάδα πριν την Ημέρα Μνήμης, ανάμεσα στα υπόλοιπα καταγεγραμμένα κρούσματα, καταγράφηκε βίαιη επίθεση κατά τρανς γυναίκας με μαχαίρι που είχε ως αποτέλεσμα τη νοσηλεία της με τραύματα στον πνεύμονα, ενώ το περιστατικό διερευνά το Τμήμα Ρατσιστικής Βίας της Θεσσαλονίκης.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία και οι πραγματικότητες που αντιμετωπίζουν τα τρανς και φυλοδιαφορετικά πρόσωπα στην καθημερινότητά τους, δεικνύουν ότι είναι επιτακτική αναγκαιότητα να γίνουν όλα τα απαραίτητα βήματα, τόσο στο επίπεδο της Πολιτείας, όσο και σε αυτό της κοινωνίας, ώστε να καταπολεμηθεί ο ρατσισμός, η μισαλλοδοξία, αλλά και οι διακρίσεις που αντιμετωπίζει η κοινότητά μας. Συγκεκριμένα, όπως έχει επανειλημμένα τονίσει το ΣΥΔ, είναι απαραίτητο η Πολιτεία να προχωρήσει τα παρακάτω νομοθετικά ή άλλα μέτρα:
1.Στο πεδίο καταπολέμησης του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας:
Α)   Το Υπουργείο Δικαιοσύνης να κινηθεί τάχιστα προς την βελτίωση και τροποποίηση του Άρθρου 82^Α του ποινικού κώδικα (ρατσιστικό έγκλημα), στην κατεύθυνση: α) να προσθέσει στις κατηγορίες των προστατευόμενων προσώπων, τα πρόσωπα με νομιζόμενα χαρακτηριστικά καθώς και τους υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και β) την επαναφορά των επαυξημένων ποινών στις περιπτώσεις κακουργημάτων στο ύψος προ της τελευταίας τροποποίησης του ποινικού κώδικα στις περιπτώσεις των εγκλημάτων με ρατσιστικό χαρακτήρα.
Β) Επίσης, την επαναφορά του Άρθρου 361^Β του Ποινικού Κώδικα που, που κατά την τελευταία τροποποίηση του Π.Κ., αφαιρέθηκε και αφορούσε την απαγόρευση άρνησης διάθεσης αγαθών και υπηρεσιών με ρατσιστικό υπόβαθρο.
Γ) Την τροποποίηση του ν. 4285/2014 (αντιρατσιστικός νόμος), ώστε να διευρυνθεί το πεδίο καταπολέμησης του ρατσιστικού λόγου και να μην αφορά μόνο την υποκίνηση σε βία, μίσος ή διακρίσεις, αλλά όλο το φάσμα της ρητορικής μίσους.
Δ) Να προχωρήσει σε ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της δημόσιας διάδοσης, διανομής, παραγωγής ή αποθήκευσης ρατσιστικού υλικού (κατά τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης).

1. E) Ως προς τη διάδοση της  ρατσιστικής ρητορικής συγκεκριμένα στο Ελληνικό Κοινοβούλιο απαιτούνται στοχευμένα και συστηματικά μέτρα για την εξάλειψη του θεσμοποιημένου ρατσισμού. Σ’ αυτήν την κατεύθυνση θεωρούμε ιδιαίτερης σημασίας τη σύσταση της Επιτροπής CERD του ΟΗΕ για τη λήψη μέτρων ώστε να διώκεται η ρητορική του μίσους από πολιτικά πρόσωπα. Μάλιστα, η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών έχει ζητήσει την παροχή στοιχείων για τη δίωξη και τον ποινικό κολασμό τέτοιων πράξεων.
2. Στο πεδίο της ισχυροποίησης της ίσης μεταχείρισης και της απαγόρευσης των διακρίσεων:

Α) Να προσθέσει τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά φύλου στα πεδία: α) της κοινωνικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής ασφάλισης και της υγειονομικής περίθαλψης, β) στις κοινωνικές παροχές και τις φορολογικές διευκολύνσεις ή πλεονεκτήματα, γ) στην εκπαίδευση, και, δ) στην πρόσβαση στη διάθεση και την παροχή αγαθών και υπηρεσιών που διατίθενται στο κοινό (συναλλακτικά ή μη), συμπεριλαμβανομένης της στέγης, στο Άρθρο 3, παρ. 2 του ν. 4443/2016.
Β) Να τροποποιήσει τους νόμους: ν. 3896/2010, ν. 3769/2009 και ν. 4097/2012, συμπεριλαμβάνοντας την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά φύλου ως διαστάσεις του φύλου στα πεδία απαγόρευσης των διακρίσεων για λόγους φύλου.
Γ) Όσον αφορά το ιδιαίτερης σημασίας πεδίο της ίσης μεταχείρισης στον χώρο της υγείας: α) Την διασφάλιση της ίσης μεταχείρισης χωρίς διακρίσεις στον χώρο της υγείας ανεξαρτήτως εάν ένα πρόσωπο έχει προχωρήσει σε μεταβολή της καταχώρισης φύλου και ονόματος σε όλες τις γνωματεύσεις, εξετάσεις, συνταγογραφήσεις που θεωρείται ότι έχουν «έμφυλο» χαρακτήρα, β) Την τροποποίηση του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, ώστε να προστεθεί στο άρθρο απαγόρευσης των διακρίσεων και η ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά φύλου, γ) Την πλήρη ασφαλιστική κάλυψη των χειρουργικών επεμβάσεων επαναπροσδιορισμού φύλου, καθώς και να καλύπτεται πλήρως ασφαλιστικά η ορμονοληψία χωρίς συμμετοχή, δ) Την συμμόρφωση της χώρας μας στην απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας με την αφαίρεση της ονομαζόμενης «διαταραχής ταυτότητας φύλου» απ’ τον σχετικό εθνικό κατάλογο (με συνέπεια και την αντίστοιχη αφαίρεση σε σχετικό Προεδρικό Διάταγμα που αφορά την στράτευση και τα σώματα ασφαλείας), ε) Την απαγόρευση της πρακτικής των χειρουργικών επεμβάσεων στα γεννητικά όργανα που υφίστανται τα ίντερσεξ πρόσωπα σε πολύ νεαρή –ακόμη και βρεφική ηλικία– δίχως τη δυνατότητα συναίνεσης, καθώς και την απαγόρευση της πρακτικής των ονομαζόμενων «θεραπειών μεταστροφής» για λόγους σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου, στ) Να άρει την υπάρχουσα πλήρως αναχρονιστική και απαράδεκτη απαγόρευση αιμοδοσίας.

3. Στο πεδίο της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου:

Α) Να γίνει η διαδικασία εξωδικαστική με βέλτιστη την δήλωση στο Ληξιαρχείο, καθώς επίσης να συντομευθούν μετέπειτα διαδικασίες ώστε να πληρούνται τα ευρωπαϊκά πρότυπα που επιτάσσουν διαδικασίες ταχείες, διαφανείς και με βάση μόνο τον αυτοπροσδιορισμό,
Β) Να αρθούν οι περιοριστικές προϋποθέσεις στα έγγαμα τρανς πρόσωπα, στα ηλικιακά όρια καθώς επίσης να αρθεί η ιατρικοποιημένη διαδικασία για τα πρόσωπα 15-17, ενώ να δίνεται η δυνατότητα μεταβολής των εγγράφων τυχόν τέκνων ώστε να απεικονίζεται και σε αυτά η μεταβολή των εγγράφων των γονέων τους,
Γ) Να προβλέπονται ρητά διαδικασίες για τα μη δυαδικά και ίντερσεξ προσωπα για καταχώριση φύλου Χ ή κενή,
Δ) Να προβλέπονται ρητά διαδικασίες για τα τρανς πρόσωπα αιτούντα διεθνούς προστασίας ή πρόσφυγες, καθώς και μετανάστες,
Ε) Να υπάρξουν επιπλέον ρυθμίσεις που αφορούν την αναγνώριση της ταυτότητας φύλου στα εκπαιδευτικά ιδρύματα (κυρίως στα σχολεία η δυνατότητα ρύθμισης ανεξαρτήτως εάν έχει γίνει μεταβολή των στοιχείων και η δυνατότητα χρήσης τουαλέτας ή αποδυτηρίων σύμφωνα με την ταυτότητα φύλου, και σύμφωνα με τις συστάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη, ή ακόμη και η χρήση τουαλέτας ουδετέρου φύλου).

4. Άλλα μέτρα ή καλές πρακτικές:

Α) Αναθεώρηση του εντελώς παρωχημένου νόμου 2734/99 «περί εκδιδομένων με αμοιβή προσώπων». Η σεξουαλική εργασία, πρέπει να διέπεται με τους ίδιους ακριβώς κανόνες και νομοθεσία όπως όλες οι εργασίες, για την προστασία των δικαιωμάτων των ανθρώπων που ασκούν εργασία στο σεξ, αλλά και την εξάλειψη του στίγματος και την προστασία των προσώπων αυτών από τις διακρίσεις και την πλήρη κατοχύρωση εργασιακών δικαιωμάτων.
Β) Αναθεώρηση της νομοθεσίας για τα Σωφρονιστικά Καταστήματα, ώστε να γίνεται απολύτως σεβαστή η έκφραση, ταυτότητα και χαρακτηριστικά φύλου, η προσωπικότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα των τρανς και ίντερσεξ κρατουμένων.
Γ) Τροποποιήσεις στις νομοθεσίες για το άσυλο ώστε: α) Να συμπεριλαμβάνονται στις ευάλωτες κατηγορίες τα LGBTI και ιδιαίτερα τα τρανς και φυλοδιαφορετικά πρόσωπα, β) Να καταργηθεί ο υπάρχον κατάλογος «ασφαλών χωρών» καθώς σε αυτόν συμπεριλαμβάνονται χώρες που πρόσωπα διώκονται λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, ενώ γενικότερα, γ) το χρονικό πλαίσιο να μην είναι τόσο ασφυκτικό, οι τριμελείς επιτροπές να μην είναι αμιγώς δικαστικές καθώς αυτή η ρύθμιση είναι αντισυνταγματική και γενικότερα να υπάρξουν όλες οι εγγυήσεις που επιβάλλει το διεθνές δίκαιο και η υπάρχουσα νομοθεσία έχει κατεβάσει στο μίνιμουμ.
Δ) Συνεχής ενημέρωση / εκπαίδευση των σωμάτων ασφαλείας, εκπαιδευτικών, εργαζομένων σε υπηρεσίες υγείας, κοινωνικών λειτουργών, εργαζομένων στην Υπηρεσία Ασύλου, σωφρονιστικών υπαλλήλων, εργαζομένων σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και λοιπών εργαζομένων σε ευαίσθητους τομείς παροχής υπηρεσιών σε θέματα διαφορετικότητας και ειδικότερα σε θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού, έκφρασης, ταυτότητας και χαρακτηριστικών φύλου.
Ε) Δυνατότητα παροχής ειδικών προγραμμάτων μέσω του ΟΑΕΔ, για την εκπαίδευση, ενημέρωση και απασχόληση των τρανς, φυλοδιαφορετικών και ίντερσεξ προσώπων, στην κατεύθυνση ήδη υπαρχόντων προγραμμάτων για την εκπαίδευση και απασχόληση άλλων ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων που βιώνουν αποκλεισμούς από τον χώρο της εργασίας.
ΣΤ) Δημιουργία μέσω του Εθνικού Συστήματος Υγείας ασφαλούς οδηγού  για τα άτομα που επιθυμούν να μπουν στην διαδικασία φυλομετάβασης, που θα περιέχει τις κλινικές-νοσοκομεία με ειδικούς γιατρούς, καθώς και δημιουργία κατευθυντήριων γραμμών κατά των διακρίσεων για λόγους σεξουαλικού προσανατολισμού, έκφρασης, ταυτότητας και  χαρακτηριστικών φύλου στις υπηρεσίες υγείας.
Ζ) Μέσα ενημέρωσης:  Στην κατεύθυνση της ευαισθητοποίησης και της πρόληψης, απαραίτητα είναι τα εκπαιδευτικά σεμινάρια, αλλά και η διάχυση μηνυμάτων σεβασμού της ετερότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στη κατεύθυνση της καταπολέμησης του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας, καθώς επίσης η στοχευμένη παρέμβαση με μηνύματα (τηλεοπτικά, ραδιοφωνικά ή στα έντυπα).
Η) Δημιουργία προγράμματος και κατάθεση σχετικών εγκυκλίων του Υπουργείου Παιδείας κατά των διακρίσεων, στην κατεύθυνση της εμπέδωσης ενός τοίχους κατά των διακρίσεων για τους  εκπαιδευτικούς, γονείς, μαθητές, σπουδαστές, φοιτητές και την καλλιέργεια ενός κλίματος κατά της ομοφοβίας και της τρανσφοβίας στα εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των βαθμίδων.
Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, με την αφορμή της Διεθνούς Ημέρας Μνήμης, που δυστυχώς φέτος δεν μπορούμε να τιμήσουμε με ανοικτές δημόσιες εκδηλώσεις, καλεί την Πολιτεία να αναλάβει τάχιστα πρωτοβουλίες με σχετικά νομοθετικά μέτρα, ιδίως στο πεδίο της καταπολέμησης του ρατσισμού, της μισαλλοδοξίας και των διακρίσεων, διασφαλίζοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες για τα τρανς, φυλοδιαφορετικά και ίντερσεξ πρόσωπα.