Θα ήταν υπέροχο να πούμε ότι φέτος η Διεθνής Ημέρα ομοφυλοφιλικής υπερηφάνειας γιορτάστηκε κατά κάποιο τρόπο στην χώρα μας την ημέρα της Γιορτής του πατέρα . Η επιλογή γνώστης αλυσίδας σούπερ μάρκετ μιας φωτογραφίας ενός κοριτσιού που φιλά τον “πολύχρωμο” πατέρα της και η αποδοχή που είχε αυτή η καμπάνια ακόμα και από τους ανταγωνιστές της αλυσίδας είναι μία μεγάλη νίκη για την κουλτούρα της χώρας μας.
Από το 2005 και κάθε χρόνο τον Ιούνη η Αθήνα φοράει τα λαμπερά της ρούχα και μετατρέπεται σε τόπο μνήμης και υπερηφάνειας. Το Athens Pride μπορεί πάντα να είχε ένα χαρακτήρα γιορτής ήταν παράλληλα όμως και ένας αγώνας διεκδίκησης της ισότητας.
“Φοβόμασταν μη μας δουν οι συγγενείς από το χωριό”
«Στην πρώτη επίσημη διοργάνωση ήμασταν 500 άτομα αλλά περιμέναμε 15. Δεν πιστεύαμε τον κόσμο που ήρθε στο φως της ημέρας. Είχαμε την αίσθηση ότι πλημμύρισε η Αθήνα», περιγράφει στον flash.gr η ψυχή της διοργάνωσης του Athens Pride, Άντρια Γκίλμπερτ.
Άντρια Γκίλμπερτ: Μίλησε το flash.gr και την Μαριάννα Χιονά για την Διεθνή μέρα Ομοφυλοφιλικής Υπερηφάνειας
«Είναι η πρώτη φορά που έγινε κάτι στο φως της ημέρας, σε ανοιχτό χώρο στο κέντρο της πόλης. Πάντα ήταν πιο εύκολο να γίνεται σε κλειστό χώρο, σε κλαμπ, σε μπαρ. Το 2005 πήραμε την απόφαση, την οποία σκεφτόμασταν καιρό να βγούμε στους δρόμους. Ο κόσμος ανταποκρίθηκε για εκείνη την εποχή. Αλλά φοβόμασταν μη μας δουν οι συγγενείς από το χωριό. Η αστυνομία βέβαια δεν περίμενε αυτή την ανταπόκριση. Όταν φτάσαμε στην Αμαλίας και είδαν τον κόσμο, έκλειναν μπροστά μας τους δρόμους. Διακόπηκαν τα πάντα, ταξί, τρόλει κλπ. Η Αθήνα σταμάτησε για εμάς…»
Φωτογραφία από την παρέλαση του πρώτου Αthens Pride στην πλατεία Κλαυθμώνος (2005)
Πριν από την επίσημη πρώτη διοργάνωση είχαν γίνει κάποιες απόπειρες τη δεκαετία του ’80 και του ’90 με μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας που συγκεντρώνονταν στον Λόφο του Στρέφη και το Πεδίον του Άρεως φώναζαν συνθήματα και το διασκέδαζαν. Στη διοργάνωση πρωτοστατούσε η Πάολα Ρεβενιώτη.
«Στο Πεδίον του Άρεως είχαν παίξει οι Stereo Nova και διάφορα άλλα μουσικά συγκροτήματα. Ήταν πολύ δύσκολο να γίνει μία παρέλαση. Ο κόσμος ήταν πιο κλειστός», θυμάται η Πάολα Ρεβενιώτη. «Στο Πεδίον του Άρεως είχε μαζευτεί 3.000-4.000 κόσμος. Γεμίζαμε όλη την Αθήνα. Ήταν η εποχή της αφίσας. Είχαμε βάλει παντού αφίσες που έγραφαν «Gay Pride ». Μόνο αυτό ήταν μία πολιτική πράξη.
H Πάολα Ρεβενιώτη, τρανς ακτιβίστρια μίλησε στον flash.gr
Βέβαια πριν από αυτά είχαμε κάνει μία μεγάλη συναυλία για την απελευθέρωση της ομοφυλόφιλης επιθυμίας. Τραγούδησαν ο Κηλαηδόνης, η Αφροδίτη Μάνου, η Αρλέττα, ο Νικόλας Άσιμος, ο Παύλος Σιδηρόπουλος. Το Sporting γέμισε αλλά το 90% του κόσμου ήταν straight, οι gay δεν ήταν τόσο πολιτικοποιημένοι τότε».
Ιστορικό σημείο αναφοράς όλων των παρελάσεων διεθνώς είναι η εξέγερση στο Stonewall. Στις 28 Ιουνίου 1969 η αστυνομία πραγματοποίησε μία από τις συνηθισμένες τις εφόδους στο μπαρ Stonewall, στη Νέα Υόρκη. Επιτέθηκε, άσκησε βία σε ΛΟΑΤΚΙ άτομα και πραγματοποίησε συλλήψεις. Όσοι βρίσκονταν εκεί αντέδρασαν αυθόρμητα ενάντια στην αστυνομική βία ξεκινώντας μία εξέγερση που κράτησε για μέρες.
Διαδηλωτές στους δρόμους μετά την εξέγερση στο Stonewall
Από την επόμενη κιόλας χρονιά, στην επέτειο εκείνης της ημέρας, ξεκίνησε το πρώτο Pride. Στην Ελλάδα πέρασαν 36 χρόνια, μέχρι η Ελλάδα να οργανώσει την πρώτη επίσημη Pride στην Αθήνα.
Η Αθήνα πλημμύρισε
Η αλήθεια είναι ότι το Pride πλέον εξελίσσεται σε ένα από τα μαζικότερα γεγονότα της πόλης. Από τα 500 άτομα που μαζεύτηκαν στην πρώτη διοργάνωση πλέον συγκεντρώνονται 50.000 άνθρωποι κάθε ηλικίας και κοινωνικής κατηγορίας. Ζευγάρια που μοιράζονται δεκαετίες συμβίωσης, νέοι που κάνουν μία προσπάθεια απελευθέρωσης, γνωστές φυσιογνωμίες του ΛΟΑΤΚΙ κινήματος και οι πιο μοναχικοί διπλανοί μας. Μαζί τους χιλιάδες κόσμου που στηρίζει τα δικαιώματα τους, την ορατότητα και την ίση αντιμετώπιση τους.
Το σύνθημα του Athens Pride 2019 ήταν «Ο δρόμος είχε τη δική μας ιστορία»
Στα 15χρόνια που έχουν διαμεσολαβήσει από το πρώτο Athens Pride τα συνθήματα αλλάζουν γιατί οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας αλλάζουν. Ξεκίνησαν το 2005 με το «Βγες από το καβούκι σου» και οι «οι γκέι δεν είναι εικόνα στην TV», υπήρξαν πιο ρομαντικά «Ο έρωτας δεν κάνει διακρίσεις, κάνει τη διαφορά», πιο αγριεμένα «Δικαίωμά μας!», αλλά και πιο στοχευμένα «Λεσβίες, γκέι, αμφισεξουαλικές και αμφισεξουαλικοί, τρανσεξουαλικές και τρανσεξουαλικοί: Είμαστε παντού».
Κεντρικό σύνθημα του πολυπληθούς πορείας στο Athens Pride 2019 ήταν το “Οργή και θλίψη η Ζάκι θα μας λείψει”
Τα τελευταία χρόνια το Pride επεκτείνεται και σε άλλες μεγάλες πόλεις. Έχει σταθμούς στη Θεσσαλονίκη, στο Ρέθυμνο και στην Πάτρα. Ο κόσμος εξοικειώνεται μαζί του και αποβάλλει σταδιακά την καχυποψία του. Τα περιπαικτικά σχόλια και τα κοροϊδευτικά γελάκια όλο και λιγοστεύουν. Όσοι συμμετέχουν διασκεδάζουν, ευχαριστιούνται και απελευθερώνονται. Τα ίδια συναισθήματα δημιουργούνται και σε όσους το παρακολουθούν.
Ο Ζακ ζητά δικαιοσύνη
Στο τελευταίο Athens Pride το τιμώμενο πρόσωπο ήταν ο Ζακ Κωστόπουλος, που δολοφονήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2018. Η επίθεση συγκλόνισε την Ελλάδα με την σκληρότητα της. Ο 33χρονος καλλιτέχνης και ακτιβιστής πάλεψε μέχρι τέλους για τη ζωή του. Από τότε μεσολάβησαν πολλά. Κινητοποιήσεις, δράσεις, θυμωμένες διαδηλώσεις με μαζική συμμετοχή, συζητήσεις, άρθρα, ρεπορτάζ, αναλύσεις. Δημιουργήθηκε η μαχητική πρωτοβουλία Justice for Zak/Zackie και πολλοί άλλοι συστρατεύθηκαν.
Ο Ζακ έγινε σύμβολο μιας ολόκληρης γενιάς, βιβλίο, αφίσα, t-shirt, γκράφιτι, αναγορεύτηκε μάρτυρας. Η υπόθεσή του διεθνοποιήθηκε, η Διεθνής Αμνηστία έτρεξε παγκόσμια εκστρατεία στο όνομά του. Η οικογένεια του αποζητά ακόμη δικαιοσύνη.
Οι διεκδικήσεις πού έγιναν πράξεις
Όλα αυτά τα 15χρόνια διεκδικήσεων η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα της Ελλάδας μετρά πολλούς αγώνες και αρκετές νίκες. Η επέκταση του συμφώνου συμβίωσης και το δικαίωμα αναδοχής για ομόφυλα ζευγάρια, η νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, η εισαγωγή του θεσμού της Θεματικής Εβδομάδας στα σχολεία, που ψηφίστηκαν επί ΣΥΡΙΖΑ ήρθαν να κατοχυρώσουν αυτονόητα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ ανθρώπων και παράλληλα να ενημερώσουν σοβαρά την κοινωνία για ζητήματα ταυτότητας και έκφρασης φύλου. Υπάρχουν ωστόσο πολλά διακυβεύματα για την κοινότητα, όπως είναι ο γάμος και η τεκνοθεσία.
Τα ξημερώματα της 23ης Δεκεμβρίου 2015 ψηφίστηκε από την ολομέλεια της Βουλής το σύμφωνο συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια με 193 ψήφους υπέρ, 56 κατά και 51 απόντες. Μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας παρακολούθησαν την διαδικασία από τα θεωρεία του Κοινοβουλίου, γιόρτασαν την ψήφιση του συμφώνου με πανηγυρισμούς, χειροκροτήματα και φιλιά.
Πρόσφατα ο Αλέξης Πατέλης, ο επικεφαλής στο Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού σε συνέντευξη του έκανε coming out λέγοντας μάλιστα πως ο Πρωθυπουργός έχει γνωρίσει τον σύζυγο του. Μόνο που ο σύζυγος του στην Ελλάδα αναγνωρίζεται μόνον ως “μέρος συμφώνου συμβίωσης”. Το σύμφωνο συμβίωσης δεν έχει την σταθερότητα του γάμου και δεν επιτρέπει στο ομόφυλο ζευγάρι να δημιουργήσει οικογένεια, δηλαδή να τεκνοθετήσει παιδιά. Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει ότι τεκνοθεσία γίνεται από συζύγους, δηλαδή ζευγάρια που έχουν παντρευτεί με πολιτικό ή θρησκευτικό γάμο, άρα αποκλείονται τα ομόφυλα αφού στη χώρα μας δεν τους αναγνωρίζεται το δικαίωμα πολιτικού γάμου.
Συγκίνηση, ανακούφιση, ενθουσιασμός και κλάματα στα θεωρεία της βουλής, όπου τρανς άτομα, μέλη και υποστηρικτές της LGBTQ κοινότητας παρακολουθούσαν την ψηφοφορία για το νομοσχέδιο για την νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου για τα διεμφυλικά άτομα. Πέρασε με 171 «ΝΑΙ»
Οι αγώνες συνεχίζονται για περισσότερες νίκες
Στο εργασιακό κομμάτι από το 2000 έχει απαγορευτεί κάθε μορφή διάκρισης λόγω “γενετήσιου” προσανατολισμού στον χώρο της εργασίας, της απασχόλησης, της κοινωνικής ασφάλισης και της επαγγελματικής εκπαίδευσης, ενώ έχουν προστεθεί και οι απαγορεύσεις διακρίσεων λόγω ταυτότητας και τα χαρακτηριστικών φύλου.
Αυτό που δεν είναι ακόμα ρυθμισμένο νομοθετικά είναι ο χώρος της εκπαίδευσης και της υγείας. Υπάρχουν όμως και πολλά περιθώρια νομοθετικής βελτίωσης και της ταυτότητας φύλου. Σε άλλες χώρες σήμερα κατοχυρώνονται τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας για γάμο, τεκνοθεσία, ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, παρένθετη μητρότητα, αιμοδοσία χωρίς διακρίσεις, ταυτότητα φύλου χωρίς δικαστικές διαδικασίες και χωρίς απαγορεύσεις και περιορισμούς, θετικά μέτρα στον χώρο της εκπαίδευσης, της υγείας και των κοινωνικών παροχών.
Κάτι τέτοιο θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις, ώστε τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα να αντιμετωπίζονται από το νόμο με πλήρη ισοτιμία, ανατρέποντας μία καταφανή αδικία δεκαετιών και αναγνωρίζοντας μία ήδη υπάρχουσα πραγματικότητα.
Η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα δεν είναι πλέον αφανής. Διεκδικεί με πυγμή τα αιτήματα της, έχει ηχηρή φωνή και καταφέρνει μετά από αγώνες χρόνων να δικαιώνεται σιγά σιγά. Στις 17 Μαϊου 2020 το μήνυμα της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου για την Ημέρα κατά της Ομοφοβίας και της Τρανσφοβίας γνώρισε τεράστια θετική απήχηση. Ήταν αυτό με τη μεγαλύτερη θετική υποδοχή από κάθε άλλο προηγούμενο μήνυμά της από την έναρξη της θητείας της, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αυτό δεν μπορεί και δεν πρέπει να περνά αδιάφορο για τα πολιτικά πρόσωπα. Η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα ζητά από την πολιτική ηγεσία να δείξει ότι μπορεί να διαχειριστεί όσους αντιστέκονται στην πρόοδο. Το αίτημα είναι διαχρονικό. Καθίσταται ωστόσο επείγον σήμερα σε μία εποχή που όπως κατέγραψε η ετήσια έκθεση του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, αυξήθηκαν οι επιθέσεις εναντίον των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων.
