Γιατροί Χωρίς Σύνορα: Η ακινητοποίηση πλοίων διάσωσης καταδικάζει ανθρώπους σε θάνατο

Κατά τη διάρκεια του παρθενικού του ταξιδιού, το Sea-Watch 4 διέσωσε 354 ανθρώπους. Μεταξύ αυτών 227 άνδρες, καθώς και 98 ασυνόδευτοι έφηβοι, οικογένειες, γυναίκες που ταξίδευαν μόνες, άτομα με αναπηρία, έγκυες μητέρες και παιδιά – τα μικρότερα ηλικίας κάτω των δύο ετών. Η ιατρική ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα πραγματοποίησε 551 συνεδρίες, βοηθώντας πολλούς ανθρώπους με εγκαύματα και δηλητηρίαση που προκλήθηκαν από αναθυμιάσεις από τη βενζίνη. Ένας έφηβος υπέστη χημικά εγκαύματα τόσο σοβαρά που έπρεπε να μεταφερθεί επειγόντως.
«Τα τραύματα που φροντίζουμε δείχνουν τη βίαιη πραγματικότητα από την οποία δραπέτευσαν αυτοί οι άνθρωποι και τους κινδύνους του ταξιδιού που αναγκάζονται να κάνουν για να αναζητήσουν ασφάλεια», δήλωσε η Barbara Deck, συντονίστρια του προγράμματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Από το αγόρι που είναι τώρα κωφό μετά από χτύπημα που δέχθηκε  στο κεφάλι από οπλισμένους άνδρες, μέχρι τον πατέρα που έχει ουλές από λιωμένο πλαστικό πάνω στο δέρμα του ενώ βρισκόταν στη Λιβύη. Την ώρα που φροντίζουμε τους ασθενείς μας πάνω στο σκάφος, είναι απογοητευτικό να γνωρίζουμε ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κάνουν ό, τι μπορούν για να εμποδίσουν την παροχή σωτήριας βοήθειας σε αυτούς τους ευάλωτους ανθρώπους».

Η απόφαση των ιταλικών αρχών να θέσουν υπό κράτηση το Sea-Watch 4 είναι ακόμη πιο κατακριτέα δεδομένου ότι το πλοίο έλαβε εντολή από τις αρχές της Μάλτας να επιβιβάσει επιπλέον άτομα από το πλοίο έρευνας και διάσωσης Louise Michel αφού αναγκάστηκε να ζητήσει βοήθεια στην περιοχή έρευνας και διάσωσης της Μάλτας. Ταυτόχρονα, τα σκάφη της ιταλικής ακτοφυλακής βρίσκονταν επί τόπου και μετέφεραν 50 ευάλωτα άτομα από τα πάνω από 200.
Το Sea-Watch 4 βρίσκεται στη θάλασσα λόγω της απουσίας κρατικών επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης στο πιο θανατηφόρο θαλάσσιο πέρασμα του κόσμου. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και άλλες ΜΚΟ προσπαθούν απλώς να καλύψουν το δολοφονικό κενό που άφησαν τα ευρωπαϊκά κράτη. Τον Αύγουστο καταγράφηκε ο υψηλότερες αριθμός θανάτων στην Κεντρική Μεσόγειο μέχρι στιγμής φέτος, με 111 άτομα να έχουν καταγραφεί ως νεκροί ή αγνοούμενοι. Στο πιο πρόσφατο ναυάγιο στα ανοικτά των ακτών της Λιβύης στις 15 Σεπτεμβρίου, πάνω από 20 άτομα καταγράφηκαν ώς νεκροί ή αγνοούμενοι και σε ένα άλλο ναυάγιο στις 17 Αυγούστου, 45 μετανάστες και πρόσφυγες πέθαναν, αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό για φέτος σε 379.
«Οι νόμιμες ναυτικές διαδικασίες εφαρμόζονται κατά βούληση και γίνονται αντικείμενο κατάχρησης από τις ιταλικές αρχές», δήλωσε η Ellen van der Velden, υπεύθυνη επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Οι έλεγχοι σκαφών των ΜΚΟ έχουν γίνει ο τρόπος για να μπλοκάρουν τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Μόλις ένα πλοίο διάσωσης εισέλθει σε ένα ιταλικό λιμάνι, υποβάλλεται σε χρονοβόρα και ενδελεχή επιθεώρηση έως ότου εντοπιστούν ορισμένες ασήμαντες παρατυπίες. Χρειάστηκαν 11 ώρες επιθεώρησης στο Sea-Watch 4 χθες για να εντοπιστούν επαρκείς παραβάσεις προκειμένου να εμποδίσουν το πλοίο να πλεύσει έξω από το λιμάνι του Παλέρμο».

«Κατηγορούμαστε για τη «συστηματική» διάσωση ανθρώπων, επικριθήκαμε γιατί είχαμε πολλά σωσίβια και ελεγχθήκαμε ως προς το σύστημα διαχείρισης αποβλήτων. Εν τω μεταξύ, η υποχρέωση κάθε πλοίου να παρέχει βοήθεια σε σκάφη που βρίσκονται σε κίνδυνο παραβλέπεται εντελώς. Οι ιταλικές αρχές παίζουν βρώμικα, προσπαθώντας να ενοχοποιήσουν και να σταματήσουν τις ανθρωπιστικές οργανώσεις που δεν κάνουν τίποτα περισσότερο από το να προσπαθούν να σώσουν ζωές στη θάλασσα σύμφωνα με το διεθνές ναυτικό δίκαιο, ενώ παραβλέπουν πλήρως, τις δικές τους υποχρεώσεις ιδιαίτερα το να παρέχουν βοήθεια σε  βάρκες που βρίσκονται σε κίνδυνο. Και αυτό με τη σύμφωνη γνώμη, αν όχι την πλήρη έγκριση, των ευρωπαϊκών κρατών», πρόσθεσε η van der Velden.
Τα ευρωπαϊκά κράτη όχι μόνο δεν πραγματοποιούν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, αλλά έχουν επίσης επιλέξει την ακτοφυλακή της Λιβύης να φυλάσσει την Κεντρική Μεσόγειο. Από τις αρχές του 2020, σχεδόν 8.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν αναχαιτιστεί στη θάλασσα κι έχουν αναγκαστεί να επιστρέψουν στη Λιβύη – αύξηση 32% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι – καθώς ο αριθμός των ατόμων που κρατούνται στα επίσημα κέντρα κράτησης στη χώρα συνεχίζει να μεγαλώνει παρά το γεγονός ότι γνωρίζουμε ότι η Λιβύη δεν είναι ένα ασφαλές μέρος.
Σε όλη τη Μεσόγειο, από τα εμπόδια στις διασώσεις στη θάλασσα έως τη σκόπιμη κράτηση ανθρώπων σε καταυλισμούς στα ελληνικά νησιά, η τρέχουσα προσέγγιση της ΕΕ για τη μετανάστευση είναι η συστηματική παγίδευση, επαναπροώθηση και εγκατάλειψη ανθρώπων · είτε αυτό σημαίνει ότι τους αφήνει να πεθάνουν στη θάλασσα ή ότι εγκλωβίζει χιλιάδες άντρες, γυναίκες και παιδιά σε απάνθρωπες συνθήκες σε καταυλισμούς στα ελληνικά νησιά. Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοινώνει το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση που πρόκειται να δημοσιοποιηθεί στις 23 Σεπτεμβρίου, οργανώσεις όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αντιμετωπίζουν το ανθρώπινο κόστος τέτοιων απάνθρωπων πολιτικών. Αυτή η τελευταία κίνηση των ιταλικών αρχών υποδηλώνει ότι αυτό το σύμφωνο, πριν ακόμη δημοσιοποιηθεί, φαίνεται ότι θα είναι στην ίδια κατεύθυνση.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ παραβλέπουν το νομικό και ηθικό καθήκον τους να σώζουν ζωές, επιλέγοντας αντ’ αυτού να επιβάλουν καταχρηστικά γραφειοκρατικά και διοικητικά μέτρα σε ένα ακόμη πλοίο που πραγματοποιεί σωτήριες διασώσεις. Μια απόφαση για περαιτέρω εξάλειψη των ήδη περιορισμένων επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης στην Κεντρική Μεσόγειο θα έχει καταστροφικές συνέπειες για όσους χρειάζονται απελπισμένα βοήθεια και αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε απώλεια περισσότερων ζωών.

Το Sea-Watch 4 πρέπει να σταματήσει να τελεί υπό κράτηση επειγόντως έτσι ώστε να μπορεί να ξαναρχίσει τις σωτήριες επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στην Κεντρική Μεσόγειο και οι συνεχιζόμενες επιθέσεις κατά των ΜΚΟ που προσπαθούν να παρέχουν βοήθεια σε απελπισμένους ανθρώπους πρέπει να σταματήσουν.
Το Sea-Watch 4 είναι το πέμπτο πλοίο που τίθεται υπό κράτηση από τις ιταλικές αρχές τους τελευταίους πέντε μήνες. Αφού καθένα από τα πλοία υποβλήθηκε σε έλεγχο από το Λιμενικό, η ιταλική ακτοφυλακή ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε «παρατυπίες τεχνικής και επιχειρησιακής φύσης στο βαθμό που κινδυνεύουν να θέσουν σε κίνδυνο όχι μόνο την ασφάλεια του πληρώματος αλλά και εκείνων που έχουν διασωθεί ή θα μπορούσαν να διασωθούν» και στα πέντε πλοία.
Στις 5 Μαΐου, το γερμανικό πλοίο Alan Kurdi,  της Sea-Eye, ήταν το πρώτο πλοίο φέτος που τέθηκε υπό κράτηση στο λιμάνι του Παλέρμο της Σικελίας, αφού το πλοίο ολοκλήρωσε την υποχρεωτική καραντίνα μετά την αποβίβαση 150 διασωθέντων στη Σικελία. Στις 6 Μαΐου το ισπανικής σημαίας Aita Mari, της Salvamento Marítimo Humanitario, τέθηκε επίσης υπό κράτηση και ακολούθησε το Sea-Watch 3 στο λιμάνι του Porto Empedocle στις 8 Ιουλίου. Στις 22 Ιουλίου, το Ocean Viking της SOS MEDITERRANEE τέθηκε επίσης υπό κράτηση στο Porto Empedocle μετά από 11ωρο έλεγχο από το Λιμενικό. Ένα άλλο διασωστικό σκάφος, το Iuventa της γερμανικής οργάνωσης Jugend Rettet κρατήθηκε από τις ιταλικές αρχές τον Αύγουστο του 2017, αφού κατηγορήθηκε ότι “διευκόλυνε την παράνομη είσοδο” μεταναστών στην Ιταλία και εξακολουθεί να είναι μπλοκαρισμένο.

Συνεχής εκστρατεία ποινικοποίησης των ΜΚΟ που πραγματοποιούν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης

Η κράτηση του Sea-Watch 4 είναι το τελευταίο χτύπημα μιας εκστρατείας ποινικοποίησης κατά των ΜΚΟ που πραγματοποιούν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Εν μέσω κατηγοριών για συνεργασία με διακινητές, ποινικές έρευνες και δικαστικές διαδικασίες εναντίον των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, (συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο διαχειρίζονται τα απόβλητα επί του σκάφους) το 2018 η οργάνωση αναγκάστηκε να σταματήσει τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης του Aquarius, ένα πλοίο που λειτουργούσε σε συνεργασία με την SOS MEDITERRANEE, αφού έχασε τη σημαία του δύο φορές σε δύο μήνες, με την υποκίνηση των ιταλικών αρχών. Αυτή η απόφαση ήταν το αποτέλεσμα μιας διαρκούς εκστρατείας, με επικεφαλής την ιταλική κυβέρνηση και με την υποστήριξη άλλων ευρωπαϊκών κρατών, να συκοφαντήσει και να παρεμποδίσει τις οργανώσεις που παρέχουν βοήθεια σε ευάλωτα άτομα.
Πηγή: msf.gr