O ψηλός απίθανος κύριος Ντόναλντ Σάδερλαντ

«Με βαριά καρδιά, σας λέω ότι ο πατέρας μου, Ντόναλντ Σάδερλαντ, πέθανε. Προσωπικά πιστεύω ότι είναι ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς στην ιστορία του κινηματογράφου. Ποτέ δεν πτοήθηκε από έναν ρόλο, καλό, κακό ή άσχημο. Αγαπούσε αυτό που έκανε και έκανε αυτό που αγαπούσε, και ποτέ δεν μπορεί κανείς να ζητήσει περισσότερα από αυτό. Εζησε καλά μια ολόκληρη ζωή».

Με αυτή την ανακοίνωση στο Instagram, ο Κίφερ Σάδερλαντ έκανε γνωστό το θάνατο του πατέρα του Ντόναλντ Σάδερλαντ, Καναδού ηθοποιού, με χαρακτηριστικό ύψος 1.92, ο οποίος έγινε γνωστός από ταινίες όπως το «Και οι 12 Ήταν Καθάρματα», «M.A,S,H,», «Η Εξαφάνιση» και «Μετά τα Μεσάνυχτα», σε ηλικία 88 ετών.

Για περισσότερο από μισό αιώνα, ο βραβευμένος με Emmy το 1995 για το «Citizen X» (ήταν επίσης υποψήφιος το 2006 για τη μίνι σειρά Lifetime «Human Trafficking») και Χρυσή Σφαίρα (to 1995 για το «Citizen X» και το 2003 για το «Path to War») ηθοποιός, ο οποίος έλαβε το τιμητικό Οσκαρ το 2017, έπαιξε αξέχαστα κακούς, αντιήρωες, ρομαντικούς πρωταγωνιστές και μέντορες – σε παραπάνω από 200 ταινίες στο σινεμά και την τηλεόραση, βάζοντας στους χαρακτήρες που υποδύθηκε κάτι από την offbeat εκκεντρική προσωπικότητά του, όπως πολύ όμορφα γράφει ο Χρήστος Μπακατσέλος για το flix.gr.

Η δημοτικότητά του αυξήθηκε την τελευταία δεκαετία με τον υποστηρικτικό του ρόλο ως ο κακός Πρόεδρος Σνόου στο franchise «Αγώνες Πείνας».

Γεννημένος στο Σεντ Τζον του Καναδά, σπούδασε στην Ακαδημία Μουσικής και Δραματικής Τέχνης του Λονδίνου πριν πάρει ρόλους σε βρετανικές τηλεοπτικές εκπομπές και ταινίες όπως οι «Εκδικητές» και «ο Αγιος».

Μετά από αυτό που ο Σάδερλαντ ονόμασε «μια ανούσια μικρή καριέρα», συμπεριλαμβανομένων ρόλων σε χαμηλού προϋπολογισμού ταινίες τρόμου όπως το «Castle of the Living Dead» του 1963 και το «Die! Die! My Darling!», πήρε μέρος στο «Και οι 12 Ηταν Καθάρματα» του 1967 σε σκηνοθεσία του Ρόμπερτ Ολντριτς, μετά από συστάσεις του «Αγιου» Ρότζερ Μουρ.. Ο Σάδερλαντ είχε δηλώσει στον Guardian το 2005 ότι είχε αρχικά μια ατάκα στην ταινία, μέχρι που ο Κλιντ Γουόκερ αρνήθηκε να παίξει μια σκηνή που του ζητούσε να υποδυθεί έναν στρατηγό. Σύμφωνα με τον Σάδερλαντ, ο σκηνοθέτης Ρόμπερτ Ολντριτς, ο οποίος δεν ήξερε το όνομά του, γύρισε ξαφνικά προς το μέρος του και του είπε: «Εσύ! Με τα μεγάλα αυτιά! Ελα να το κάνεις!».

Αστερίσκος στη φιλμογραφία του πριν μπει στα 70s και ο «Οιδίποδας» του Φίλιπ Σαβίλ που γύριστηκε το 1968 στην Επίδαυρο, με τον Κρίστοφερ Πλάμερ στο ρόλο του Οιδίποδα και τον Ορσον Γουέλς στο ρόλο του Τειρεσία. Ο Ντόναλντ Σάδερλαντ υποδυόταν τον κορυφαίο του Χορού, χωρίς ωστόσο την χαρακτηριστική φωνή του που ντουμπλαρίστηκε στο τελικό μοντάζ.

Ηταν το «M.A.S.H.» του Ρόμπερ Ολτμαν που μετέτρεψε τον Σάδερλαντ και τον συμπρωταγωνιστή του Ελιοτ Γκουλντ, ο οποίος έπαιξε τον Λοχαγό «Τράπερ» Τζον, σε μεγάλα αστέρια. Αλλά οι δυο τους, όπώς είχαν δηλώσει, είχαν πρόβλημα να προσαρμοστούν στην αυτοσχεδιαστική και συχνά χαοτική προσέγγιση του σκηνοθέτη Ρόμπερτ Ολτμαν. Σύμφωνα με τον Σάδερλαντ, ο Ολτμαν προσπάθησε να τον απολύσει κατά τη διάρκεια του γυρίσματος, αλλά ο παραγωγός της ταινίας, Ιγκορ Πρέμινγκερ, επέμεινε για την παραμονή του.

Στην ταινία δράσης του 1970 με τίτλο «Kelly’s Heroes» ο Σάδερλαντ συμπρωταγωνίστησε δίπλα στον Κλιντ Ιστγουντ, υποδυόμενος τον Λοχία Oddball, ένα τρελό χίπι διοικητή τανκ. Ο Σάδερλαντ ξανασυναντήθηκε με τον Ιστγουντ στο «Space Cowboys» του 2000, αυτή τη φορά υποδυόμενος έναν πρώην πιλότο.

Με την «Εξαφάνιση» του 1971, το θρυλικό θρίλερ του Αλαν Πάκουλα και συμπρωταγωνίστρια της Τζέιν Φόντα, ο Σάδερλαντ αναδείχθηκε και ως ένας δραματικός πρωταγωνιστής. Στην ταινία απεικόνισε έναν προβληματικό ντετέκτιβ που ερωτεύεται ένα call girl, το οποίο προστατεύει από έναν σαδιστή δολοφόνο. Η Τζέιν Φόντα – που κέρδισε το Οσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνείας της – έδωσε αργότερα τα εύσημα στη Σάδερλαντ για το επίτευγμά της, λόγω «όλων των έντονων συναισθημάτων που βίωνα» μαζί του.

Οι δυο τους είχαν μια ερωτική σχέση εκείνη την εποχή και η σχέση πυροδότησε την αντιπολεμική στάση του Σάδερλαντ. Ασχολήθηκε με τους Βετεράνους του Βιετνάμ κατά του Πολέμου και, μαζί με τους Πίτερ Μπόιλ και Χάουαρντ Χέσεμαν, οι Φόντα και Σάδερλαντ δημιούργησαν μια περιοδεύουσα επιθεώρηση με τον τίτλο FTA (Free the Army, ευρέως γνωστή ως F*@k the Army). Το Πεντάγωνο προσπάθησε ανεπιτυχώς να κρατήσει τα στρατεύματα μακριά από τα σόου. με αποτέλεσμα το FBI να θέσει υπό επιτήρηση τόσο τον Σάδερλαντ όσο και τη Φόντα.

Η για πολλούς μεγαλύτερη του στιγμή συνέβη το 1973 στο «Μετά τα Μεσάνυχτα» του Νίκολας Ρεγκ μαζί με την Τζούλι Κρίστι, στην ιστορία του παντρεμένου ζευγαριού που πνίγεται στο πένθος και τον τρόμο χαμένο μέσα στα σοκάκια της Βενετίας. Η σκηνή του σεξ μεταξύ τους – φημολογόυμενη ως αληθινή – παραμένει μια από τις πιο αξιομνημόνευτες που γυρίστηκαν ποτέ.

Στο απόγειο της επιτυχίας του, ο Σάδερλαντ άρχισε να κάνει εκκεντρικές επαγγελματικές επιλογές. Απέρριψε τον Τζον Μπούρμαν για το «Deliverance» και επέλεξε το «Alex in Wonderland» (1970) του Πολ Μαζέρσκι αντί του «Straw Dogs» του Σαμ Πέκινπα. Επαιξε ξανά με τον Φόντα στο «Steelyard Blues» (1973) και έπαιξε τον Χριστό στο «Johnny Got His Gun» (1971) του Ντάλτον Τράμπο, πετυχαίνοντας σερί αποτυχιών.

Την ίδια εποχή, εκτός από το ριμέικ του «Invasion of the Body Snatchers» του Φίλιπ Κάουφμαν – που μέσα στα χρόνια θα γινόταν μια από τις σπουδαίοτερες ταινίες του είδους – και τον απίθανο ρόλο του στο «Animal House», έπαιξε και στο «1900» του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι και υποδύθηκε τον «Καζανόβα» στο ομότιτλο φιλμ του Φεντερίκο Φελίνι, κλειδώνοντας οριστικά τον τίτλο του θαρραλέου, camp ηθοποιού που όπως έγραψε συγκινητικά ο γιος του στο αποχαιρετιστήριο μήνυμά του «δεν πτοήθηκε ποτέ από κανένα ρόλο».

Ο Σάδερλαντ ανέκαμψε σε επίπεδο καριέρας με το «Συνηθισμένοι Ανθρωποι» του 1980, πείθοντας τον σκηνοθέτη Ρόμπερτ Ρέντφορντ να υποδυθεί τον πενθούντα πατέρα που προσπαθεί να κρατήσει ενωμένη την οικογένειά του μετά τον τυχαίο θάνατο του μεγαλύτερου γιου του. Ο Ρέντφορντ του είχε αρχικά προσφέρει το ρόλο του ψυχιάτρου που τελικά πήγε στον Τζαντ Χιρς. Η ταινία θα κέρδιζε – αναπάντεχα – το Οσκαρ Καλύτερης Ταινίας, δίνοντας ώθηση και στην καριέρα του Σάδερλαντ.

Αλλο ένα μεγάλο σημείο της καριέρας του ήρθε το 1998, όταν ο Σάδερλαντ έπεισε τον σκηνοθέτη-σεναριογράφο Ρόμπερτ Τάουνι του δώσει το ρόλο του προπονητή και συνιδρυτή της Nike, Μπιλ Μπάουερμαν, στο «Without Limits». Επαιξε και στο «Περηφάνια και Προκατάληψη» του 2005 ως ο πατέρας της Κίρα Νάιτλι και φυσικά ως Πρόεδρος Σνόου στο franchise «Αγώνες Πείνας».

Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Σάδερλαντ δεν προτάθηκε ποτέ για Οσκαρ, αν και η δουλειά του σε ταινίες όπως οι «Συνηθισμένοι Ανθρωποι» και «Without Limits» αναφέρεται συχνά από τους κριτικούς ως από τις καλύτερες των αντίστοιχων δεκαετιών τους.

Ο Σάδερλαντ εμφανίστηκε επίσης με τον γιο του Κίφερ στο «A Time to Kill» του 1996. Απέρριψε μια πρόταση να παίξει τον πατέρα του χαρακτήρα του Κίφερ, Τζακ Μπάουερ, στο «24», την επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά του γιου του. Οι δυο τους εμφανίστηκαν μαζί στο Western «Forsaken» του 2014.

Η τηλεοπτική δουλειά του Σάδερλαντ περιλαμβάνει το επεισόδιο «The Superlative Seven» του «The Avengers» (1967) και δύο επεισόδια του «The Saint» (1965, 1966). Σε έναν από τους καλύτερους τηλεοπτικούς του ρόλους, ο Σάδερλαντ υποδύθηκε τον Κλαρκ Κλίφορντ στο «Path to War» (2002). Το 1995 κέρδισε Emmy δεύτερου ρόλου για το «Citizen X» (HBO).

«Κάθε φορά που ήμουν υποψήφιος για να διεκδικήσω ένα μεγάλο ρόλο μου έλεγαν: “Συγγνώμη, είσαι ο καλύτερος ηθοποιός αλλά αυτός ο ρόλος απαιτεί κάποιον που να είναι ο άντρας της διπλανής πόρτας. Εσύ δεν μοιάζεις σαν να ζούσες ποτέ δίπλα σε κανέναν”.»

Ευτυχώς, λέμε εμείς, αποχαιρετώντας έναν από τους πιο ιδιαίτερους ηθοποιούς της γενιάς του.

Δείτε εδώ τον Ντόναλντ Σάδερλαντ να παραλαμβάνει το τιμητικό Οσκαρ για την καριέρα του: