Ο Παναγιώτης Δημητράς, εκπρόσωπος του Ελληνικού Παρατηρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ), καταγγέλλει ότι κλήθηκε να εξεταστεί από την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων Σωμάτων Ασφαλείας για τις μηνυτήριες αναφορές του ΕΠΣΕ για παράνομες, επαναλαμβανόμενες επαναπροωθήσεις μεταναστών.
Συγκεκριμένα, ο ίδιος σημειώνει:
Κλήθηκα να εξετασθώ από την Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων Σωμάτων Ασφαλείας για τις μηνυτήριες αναφορές μας της 3/3/2020 με τίτλο «Μηνυτήρια αναφορά για παράνομη και εν δυνάμει δολοφονική απόπειρα επαναπροώθησης σκάφους με μετανάστες κοντά στην Κω από την Ελληνική Ακτοφυλακή» και της 10/4/2020 με τίτλο «Μηνυτήρια αναφορά για παράνομες, επαναλαμβανόμενες επαναπροωθήσεις μεταναστών με επικίνδυνες σχεδίες τοποθετημένες μεσοπέλαγα από Λιμενικό». Οι εισαγγελικές παραγγελίες είναι καταχρηστικές και έχουν τουλάχιστον ως αποτέλεσμα αν όχι και ως στόχο την καθυστέρηση διερεύνησης των καταγγελιών, αφού στις μηνυτήριες αναφορές περιλήφθηκαν όλα όσα γνωρίζει το ΕΠΣΕ από δημοσιεύματα, που αποτελούν τη μόνη πηγή πληροφόρησης. Περισσότερες πληροφορίες προφανώς πρέπει να αναζητηθούν από τους εμπλεκόμενους υπόπτους τέλεσης των καταγγελλόμενων, καθώς και τους επώνυμους δημοσιογράφους στα αναφερόμενα δημοσιεύματα. Όσο για «στοιχεία ταυτότητας του βιντεολήπτη» στο video της 2 Μαρτίου 2020, είναι πρόδηλο πως τα γνωρίζουν το BBC και το Euronews που πήραν από αυτόν και δημοσίευσαν το video, και όχι από το ΕΠΣΕ που απλώς περιέλαβε τα δημοσιεύματά τους και το video στη μηνυτήρια αναφορά της 3 Μαρτίου 2020.
Η δικαιοσύνη, υπηρετώντας το κράτος δικαίου, οφείλει να ερευνήσει αντικειμενικά και όχι με όρους συγκάλυψης και ατιμωρησίας όπως μέχρι τώρα τη συρροή καταγγελιών για παράνομες επαναπροωθήσεις αλλοδαπών. Ας καλέσει για ξεκίνημα τον Αντιπρόσωπο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα Philippe Leclerc να δώσει αυτές που ο ΟΗΕ αποκάλεσε στο ακόλουθο κείμενο της 21 Αυγούστου 2020 «αξιόπιστες αναφορές που καταδεικνύουν ότι άνδρες, γυναίκες και παιδιά μπορεί να έχουν επιστραφεί άτυπα στην Τουρκία αμέσως μετά την άφιξή τους σε ελληνικό έδαφος ή σε ελληνικά χωρικά ύδατα τους τελευταίους μήνες» καθώς και να αναφέρει τις επανειλημμένες επείγουσες εκκλήσεις του ΟΗΕ για διερεύνηση καταγγελιών που ανέφερε ο ΟΗΕ στο ακόλουθο κείμενο της 12 Ιουνίου 2020, εκκλήσεις που προφανώς περιφρονήθηκαν από τις ελληνικές αρχές.
Η Ύπατη Αρμοστεία ανησυχεί για τις αναφορές για άτυπες αναγκαστικές επιστροφές και απευθύνει έκκληση για την προστασία προσφύγων και αιτούντων άσυλο
21 Αυγούστου 2020
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) εξακολουθεί να είναι βαθιά ανήσυχη εξαιτίας του αυξανόμενου αριθμού αξιόπιστων αναφορών που καταδεικνύουν ότι άνδρες, γυναίκες και παιδιά μπορεί να έχουν επιστραφεί άτυπα στην Τουρκία αμέσως μετά την άφιξή τους σε ελληνικό έδαφος ή σε ελληνικά χωρικά ύδατα τους τελευταίους μήνες.
Η Ύπατη Αρμοστεία υπογραμμίζει την έκκλησή της προς την Ελλάδα να απέχει από τέτοιου είδους πρακτικές και να διερευνήσει με σοβαρότητα τις αναφορές αυτές, που περιλαμβάνουν μια σειρά από αξιόπιστες και άμεσες μαρτυρίες που έχουν καταγραφεί από το γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας στην Ελλάδα και για τις οποίες έχουν ενημερωθεί οι αρμόδιες αρχές. Δεδομένης της φύσης, του περιεχομένου, της συχνότητας και της συνεκτικότητας των αναφορών αυτών, πρέπει να διενεργηθεί άμεσα κατάλληλη έρευνα χωρίς καμία άλλη καθυστέρηση.
Η Ύπατη Αρμοστεία σέβεται πλήρως το νόμιμο δικαίωμα των κρατών να ελέγχουν τα σύνορά τους και αναγνωρίζει τις προκλήσεις που προκύπτουν από τις μεικτές μεταναστευτικές μετακινήσεις στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. Ωστόσο, τα κράτη πρέπει να εγγυώνται και να διασφαλίζουν τα δικαιώματα όσων αναζητούν διεθνή προστασία σύμφωνα με το εθνικό, το Ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο. Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να εξεταστεί η προσωπική του περίπτωση και να εκτιμηθούν οι ανάγκες του για προστασία.
«Η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός έχουν επιδείξει τεράστια αλληλεγγύη και συμπόνοια σε χιλιάδες πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο που έχουν αναζητήσει ασφάλεια στη χώρα αυτή από το 2015», δήλωσε ο Philippe Leclerc, Αντιπρόσωπος του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα. «Έκτοτε, ο αριθμός των αφίξεων έχει μειωθεί σημαντικά αλλά υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που συνεχίζουν να αναζητούν προστασία και άσυλο στην Ελλάδα και την Ευρώπη», πρόσθεσε.
«Η διαφύλαξη των συνόρων της Ελλάδας και η προστασία των προσφύγων δεν αποκλείουν το ένα το άλλο. Και τα δύο μπορούν και πρέπει να γίνουν. Δεν πρόκειται για δίλημμα αλλά για μια ισορροπία που πρέπει να επιτευχθεί», τόνισε ο κ. Leclerc. «Διαφορετικά, οι συνέπειες μπορεί να είναι πολύ ευρύτερες και καταστροφικές: για τους ανθρώπους των οποίων η ζωή και η ασφάλεια μπορεί να τεθούν σε κίνδυνο, για την τήρηση των θεμελιωδών αρχών του διεθνούς και Ευρωπαϊκού δικαίου, καθώς και για τα ευρέως αναγνωρισμένα πρότυπα και τις αξίες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που μπορεί να υπονομευθούν ανεπανόρθωτα», πρόσθεσε.
Η Ύπατη Αρμοστεία ανησυχεί ιδιαίτερα για τον αυξανόμενο αριθμό των αναφορών, από τον Μάρτιο του 2020, για φερόμενες άτυπες επιστροφές μέσω θαλάσσης ανθρώπων οι οποίοι, σύμφωνα με δικές τους μαρτυρίες ή τρίτων προσώπων, αποβιβάστηκαν σε ελληνικές ακτές και κατόπιν οδηγήθηκαν πίσω στη θάλασσα. Ανησυχία προκαλούν επίσης αναφορές και μαρτυρίες που έχει λάβει το Γραφείο σχετικά με ανθρώπους να εγκαταλείπονται στα ανοιχτά, σε βάρκες οι οποίες συχνά είναι μη αξιόπλοες και υπερπλήρεις, για πολλές ώρες προτού διασωθούν.
Η Ύπατη Αρμοστεία έχει επίσης απευθύνει έκκληση για τη λήψη περαιτέρω προληπτικών μέτρων ενάντια σε αυτές τις πρακτικές, για ξεκάθαρους κανόνες όσον αφορά τη διαδικασία που ακολουθείται στα σύνορα και για εσωτερικούς μηχανισμούς ελέγχου, μέσω και της ενδυνάμωσης του ρόλου του Συνηγόρου του Πολίτη.
Η προστασία της ανθρώπινης ζωής οφείλει να είναι η πρώτη προτεραιότητα, και στην ξηρά και στη θάλασσα. Η Ύπατη Αρμοστεία αναγνωρίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη πρώτης γραμμής όπως η Ελλάδα και καλεί τα κράτη μέλη της Ε.Ε. να επιδείξουν την αλληλεγγύη τους προς την Ελλάδα, ιδιαίτερα μέσω της μετεγκατάστασης αιτούντων άσυλο.
Μπορούν να επιτευχθούν λύσεις μέσω της καταπολέμησης της διακίνησης, της διεύρυνσης των νομικών επιλογών για τη μετανάστευση και της διασφάλισης ότι όλοι όσοι χρήζουν προστασίας θα μπορούν να έχουν αποτελεσματική πρόσβαση σε αυτή. Παράλληλα, η επιστροφή όσων διαπιστώνεται ότι δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας, κατόπιν επίσημης εκτίμησης των αναγκών τους, συνιστά εξίσου κομμάτι της αποτελεσματικής διαχείρισης της μετανάστευσης και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με συνέπεια, καθώς και να υποστηρίζεται.
Το δικαίωμα του να αναζητάει κάποιος άσυλο είναι ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Μέσα από συντονισμένες προσπάθειες και συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερομένων κρατών και της Ε.Ε., μπορεί να επιτευχθεί και η διαχείριση των συνόρων και να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα προστασίας των προσφύγων.
UNHCR calls on Greece to investigate pushbacks at sea and land borders with Turkey
Ας καλέσει οπωσδήποτε τους Εισηγητές της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) η οποία εξέδωσε αναλυτική και τεκμηριωμένη Δήλωση ΕΕΔΑ σχετικά με τις αναφερόμενες πρακτικές επαναπροωθήσεων στις 9 Ιουλίου 2020, η οποία περιλαμβάνει και τις καταγγελίες ή ανησυχίες της Επιτροπής του ΟΗΕ κατά των Βασανιστηρίων, της Ομάδας Εργασίας του ΟΗΕ για την Αυθαίρετη Κράτηση, της Επιτρόπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης και της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Η ΕΕΔΑ αναφέρθηκε στη μέχρι τώρα «έλλειψη αποτελεσματικής διερεύνησης των καταγγελλόμενων περιστατικών» και ζήτησε τη «δημιουργία επίσημου ανεξάρτητου μηχανισμού καταγραφής και παρακολούθησης καταγγελιών άτυπων επαναπροωθήσεων», τη «διερεύνηση με τρόπο αποτελεσματικό των καταγγελιών για άτυπες επαναπροωθήσεις, δυσανάλογη χρήση βίας και θανάσιμους τραυματισμούς», την «προσαγωγή των υπευθύνων των τυχόν παράνομων τέτοιων ενεργειών ενώπιον της Δικαιοσύνης» κ.α. Το ΕΠΣΕ θεωρεί πως ο επίσημος ανεξάρτητος μηχανισμός καταγραφής και παρακολούθησης των καταγγελιών με τρόπο ώστε να γίνεται αποτελεσματική διερεύνησή τους και προσαγωγή των υπευθύνων στη Δικαιοσύνη πρέπει να δημιουργηθεί από την Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, ενδεχομένως σε συνεργασία με την Εισαγγελία του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου.
Ας καλέσει επίσης την ερευνήτρια του Human Rights Watch που δημοσίευσε στις 16 Ιουλίου 2020 τεκμηριωμένη έκθεση που περιέχει και συνεντεύξεις με θύματα επαναπροωθήσεων με τίτλο «Ελλάδα: Να διερευνηθούν οι Επαναπροωθήσεις και οι Συλλογικές Απελάσεις – Η ΕΕ οφείλει να πιέσει την Αθήνα να σταματήσει τις καταχρηστικές πρακτικές». Ας καλέσει τους εκπροσώπους των άλλων φορέων καταγγελίες των οποίων αναφέρονται στην έκθεση αυτή, δηλαδή το διακρατικό Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ), και «Αυτά τα ευρήματα προστίθενται στον ολοένα αυξανόμενο αριθμό καταχρηστικών πρακτικών που διαπιστώθηκαν από μη κυβερνητικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των Alarm Phone και Aegean Boat Report, καθώς και από το έγκριτο ειδησεογραφικό πρακτορείο Deutsche Welle και Just Security …[και] Border Violence Monitoring Network (BVMN)».
Το ΕΠΣΕ έχει επίσης δημιουργήσει χωριστά αρχεία με καταγγελίες για 36 παράνομες επαναπροωθήσεις 1389 – 1395 αλλοδαπών κατά την περίοδο Μαρτίου – Ιουλίου 2020 με 12 videos στα οποία περιλαμβάνονται και τα 2 videos των BBC και Euronews (βλπ. κατάλογο παρακάτω –όλα τα αρχεία θα αναρτηθούν προσεχώς).
Ας καλέσει τέλος την εκπρόσωπο της ΜΚΟ Legal Center Lesvos, η έκθεση της 13 Ιουλίου 2020 της οποίας με τίτλο «Collective Expulsions Documented in the Aegean March – June 2020» αποτέλεσε σημαντική πηγή των καταγγελιών που αναφέρονται εδώ.
Επαναπροωθήσεις [Μάρτιος-Ιούλιος 2020] –
Κατάλογος αρχείων και videos
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Κως 2-3-2020 (αρχείο word) – 46 άτομα Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Κως 2-3-2020 (video bbc)
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Κως 2-3-2020 (video euronews)
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Σύμη 23-3-2020 (αρχείο Word) – 31 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Αιγαίο 26-3-2020 (αρχείο Word) – 21 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Φαρμακονήσι 27-3-2020 (αρχείο Word) – 10 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Ρόδος 29-3-2020 (αρχείο Word) – 18 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Αιγαίο 31-3-2020 (αρχείο Word) – 39 άτομα
Επαναπροώθηση ΕΛ.ΑΣ. Διαβατά 31-3-2020 (αρχείο Word) – 40 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Αιγαίο 1-4-2020 (αρχείο Word) – 40 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Σάμος 1-4-2020 (αρχείο Word) – 25ή 26 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Αιγαίο 4-4-2020 (αρχείο Word) – 15 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Αιγαίο 11-4-2020 (αρχείο Word) – 35 άτομα
Επαναπροώθηση ΕΛ.ΑΣ. Διαβατά 16-4-2020 (αρχείο Word) – 50 άτομα
Επαναπροώθηση ΕΛ.ΑΣ. Διαβατά 17-4-2020 (αρχείο Word) – 50 άτομα
Επαναπροώθηση ΕΛ.ΑΣ. Διαβατά 23-4-2020 (αρχείο Word) – 22 άτομα
Επαναπροώθηση ΕΛ.ΑΣ. Δράμα 23-4-2020 (αρχείο Word) – 24 άτομα
Επαναπροώθηση ΕΛ.ΑΣ. Θεσσαλονίκη 25-4-2020 (αρχείο Word) – 70 άτομα
Επαναπροώθηση ΕΛ.ΑΣ. Διαβατά 28-4-2020 (αρχείο Word) – 30 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Σάμος 28-4-2020 (αρχείο Word) – 22 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Σάμος 28-4-2020 (video)
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Σάμος 29-4-2020 (αρχείο Word) – 51 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 29-4-2020 (αρχείο Word) – 48 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 29-4-2020 (video)
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Χίος 30-4-2020 (αρχείο Word) – 10 με 15 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Αιγαίο 10-5-2020 (αρχείο Word) – 24 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Σάμος 13-5-2020 (αρχείο Word) – 26 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Σάμος 13-5-2020 (video)
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Αιγαίο 23-5 έως 25-5-2020 (αρχείο Word) – 101 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 28-5-2020 (αρχείο Word) – 59 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 4-6-2020 (αρχείο Word) – 31 άτομα
Eπαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 5-6-2020 (αρχείο Word) (1) – 36 άτομα
Eπαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 5-6-2020 (video) (1)
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 5-6-2020 (αρχείο Word) (2) – 19 άτομα
Eπαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 13-6-2020 (αρχείο Word) – 36 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 17-6-2020 (αρχείο Word) – 70 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 19-6-2020 (αρχείο Word) – 35 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 22-6-2020 (αρχείο Word) – 30 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 11-7-2020 (αρχείο Word) – 40 άτομα
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 11-7-2020 (video 1)
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 11-7-2020 (video 2)
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 11-7-2020 (video 3)
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Λέσβος 11-7-2020 (video 4)
Επαναπροώθηση ΕΛ.ΑΣ. Ρόδος 23,24-7-2020 (αρχείο Word) – 120 άτομα
Επαναπροώθηση ΕΛ.ΑΣ. Ρόδος 23,24-7-2020 (video 1)
Επαναπροώθηση ΕΛ.ΑΣ. Ρόδος 23,24-7-2020 (video 2)
Επαναπροώθηση ΛΣ-ΕΛΑΚΤ Χίος 27-7-2020 (αρχείο Word) – 25 άτομα
Επαναπροώθηση ΕΛ.ΑΣ. Ηγουμενίτσα 28-7-2020 (αρχείο Word) – 40 άτομα
Με τιμή,
Παναγιώτης Δημητράς
Εκπρόσωπος του Ελληνικού Παρατηρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι
