Στις 23 Ιουλίου ιδρύθηκε το κόμμα του Italexit (No Europe per l’Italia) στη γείτονα χώρα. Ιδρυτής του ο Τζιανλουίτζι Παραγκόνε, γερουσιαστής, δημοσιογράφος στο επάγγελμα, εκλέχθηκε με το Κόμμα των Πέντε Αστέρων το 2018, αλλά το εγκατέλειψε φέτος για να δημιουργήσει το Italexit. Ένα κόμμα που, σύμφωνα με το μανιφέστο του, θέλει την Ιταλία έξω από την ΕΕ και την Ευρωζώνη, επιδιώκει την ανάκτηση της νομισματικής κυριαρχίας της χώρας, τη δημιουργία δημόσιας τράπεζας που θα κινητοποιεί κεντρικά την οικονομία και την ενίσχυση του δημόσιου συστήματος Υγείας. Μαζί με αυτές τις προτάσεις, το κόμμα επίσης προτείνει ένα ευρύ σχέδιο οικολογικής και περιβαλλοντικής δράσης, την πλήρη απασχόληση μέσω ενός προγράμματος κρατικής εγγύησης των θέσεων εργασίας, αλλά και τη δημιουργία ενός νέου ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου βασισμένου στην ισότιμη κυριαρχία όλων των ευρωπαϊκών κρατών.
Στην συνέντευξη που ακολουθεί, ο Παραγκόνε παρουσίασε το όραμά του για το Italexit, απαντώντας στις ερωτήσεις του δημοσιογράφου Κάρλος Χερνάντεζ για λογαριασμό της ιστοσελίδας Ediciones Páralo.
Γιατί να εγκαταλείψει η Ιταλία το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Διότι δεν είναι προς το συμφέρον της Ιταλίας να είναι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι προς το συμφέρον της μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα να έχει το δικό της νόμισμα. Επιπλέον, πιστεύω ότι το σχέδιο της ΕΕ πρόκειται να καταρρεύσει, επομένως εκτιμώ ότι είναι καλύτερο να αποχωρήσουμε το συντομότερο δυνατό.
Ποιο είναι το βασικό εμπόδιο που περιμένετε να συναντήσετε στον αγώνα σας για την έξοδο της Ιταλίας; Φοβάστε πιθανά αντίποινα εάν το πολιτικό σας σχέδιο αποκτήσει δύναμη;
Ο κύριος φόβος μου είναι ότι δεν θα δοθεί στους Ιταλούς η ευκαιρία να κατανοήσουν την πρότασή μου ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένας εχθρός που θα τους εξαθλιώσει. Η Ευρώπη εκμεταλλεύεται τους ιταλικούς πόρους. Στόχος μου είναι να κατανοήσουν οι πολίτες γιατί η Ιταλία θα ήταν καλύτερα εκτός της ΕΕ. Οι πολίτες μπορεί να πιστεύουν ότι η Ιταλία έχει ξεπεράσει καλύτερα τις προκλήσεις που αντιμετώπισε, όντας εντός της ΕΕ, ωστόσο αυτή είναι μια μη αποδείξιμη άποψη. Όταν πνίγονται οι άνθρωποι, η Ευρώπη τους αφήνει να βγάλουν το κεφάλι τους από το νερό για λίγο για να αναπνεύσουν, αλλά στη συνέχεια σπρώχνουν και πάλι τα κεφάλια τους μέσα. Οι Ιταλοί συνηθίζουν να αναπνέουν έτσι και δεν καταλαβαίνουν ότι μπορείς να αναπνεύσεις και με διαφορετικό τρόπο.
Ποια συγκεκριμένα μέτρα πρέπει να λάβει η Ιταλία για να εγκαταλείψει το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη συνέχεια να σταθεροποιήσει την οικονομία της;
Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα είναι μια δημοκρατική και λαϊκή ψηφοφορία. Αν οι Ιταλοί δεν εμπιστεύονται ένα κόμμα που έχει αυτό το πρόγραμμα, τίποτα δεν μπορεί να γίνει. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από την ΕΕ χωρίς λαϊκή συναίνεση. Κανένα κόμμα δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι θα βγάλει την Ιταλία από το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς να κάνει αυτό το βήμα. Είναι σημαντικό για τους συμπολίτες μου να κατανοήσουν τους κινδύνους και τις συνέπειες της συμμετοχής τους στην ΕΕ.
Ποιες θα ήταν οι κύριες διαφορές μεταξύ του Brexit και της Italexit; Πιστεύετε ότι η πορεία της Ιταλίας προς την έξοδο από το ενωσιακό οικοδόμημα θα ήταν δυσκολότερη από εκείνη της Μεγάλης Βρετανίας;
Η πρώτη διαφορά είναι ότι η Μ. Βρετανία έχει το δικό της νόμισμα και η Ιταλία αντίθετα βρίσκεται στην Ευρωζώνη. Αυτή είναι η μεγάλη διαφορά και δυσκολία. Η δεύτερη σημαντική διαφορά είναι η πολιτιστική και συνταγματική. Το ιταλικό σύνταγμα είναι πολύ διαφορετικό από το βρετανικό σύνταγμα της Magna Carta. Το ιταλικό σύνταγμα είναι ένας τέλειος συνδυασμός τριών μεγάλων παραδόσεων: του σοσιαλισμού, του καθολικισμού με σεβασμό των δικαιωμάτων των πολιτών και του φιλελευθερισμού – προσοχή, όχι του νεοφιλελευθερισμού! Ο φιλελευθερισμός επιτρέπει την ιδιωτική ιδιοκτησία, αλλά πάντα εντός των ορίων του Συντάγματος. Αν και οι παραδόσεις της Μ. Βρετανίας και της Ιταλίας είναι διαφορετικές, και οι δύο χώρες έχουν κοινά συμφέροντα που βρίσκονται εκτός της ΕΕ.
Ας φανταστούμε ότι βρισκόμαστε την επομένη των επόμενων εκλογών στην Ιταλία και ότι ο Τζιανλουίτζι Παραγκόνε είναι ο νέος ηγέτης της Ιταλίας. Τι θα συνέβαινε από εκείνη τη στιγμή και μετά; Ποια θα ήταν τα βασικά ορόσημα κατά τη διάρκεια της εφαρμογής της εντολής διακυβέρνησης;
Μια τέτοια κατάσταση θα σήμαινε ότι το κόμμα μου κέρδισε τις εκλογές χάρη στη σαφή βούληση των ψηφοφόρων. Κάθε πολιτική ενέργεια προϋποθέτει μια διαλεκτική διάσταση. Το να βγούμε από το ευρώ ή την ΕΕ δεν είναι θέμα μυών. Η ΕΕ θα ενεργούσε προς το συμφέρον της χωρίς να αμφισβητεί μια χώρα η οποία, όχι μέσω δημοψηφίσματος αλλά μέσω ελεύθερων εκλογών, αποφάσιζε να εγκαταλείψει την Ένωση επειδή είναι ένα σχέδιο στο οποίο δεν πιστεύει πλέον.
Τότε θα υπήρχαν δύο πιθανά σενάρια. Στο πρώτο σενάριο θα επαναδιαπραγματευόμασταν έξυπνα και πάντα με τον σαφή στόχο της αποχώρησης από την ΕΕ. Το δεύτερο σενάριο είναι ένα σενάριο στο οποίο δεν επιτυγχάνεται συμφωνία. Στην περίπτωση αυτή, η ΕΕ δεν πρέπει να σοκαριστεί που η Ιταλία επέλεξε ένα σχέδιο Β για έξοδο χωρίς διαπραγμάτευση.
Ποια νομισματική και δημοσιονομική πολιτική θα ακολουθούσατε; Μιλάτε για μια Ιταλία η οποία θα μπορούσε να πετύχει μόνιμη και πλήρη απασχόληση;
Για μένα είναι σημαντικό η άρχουσα τάξη να μην οδηγήσει τους πολίτες στη φτώχεια εν μέσω μιας κρίσης. Ωστόσο, αυτός ακριβώς είναι ο στόχος των ελίτ της ΕΕ, οι οποίες εκμεταλλεύτηκαν την κρίση για να εξαθλιώσουν τους πολίτες. Για μένα, η πλήρης απασχόληση αποτελεί πρωταρχική προϋπόθεση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το πρώτο άρθρο του ιταλικού Συντάγματος ορίζει ότι η Ιταλία είναι μια δημοκρατία που βασίζεται στην εργασία. Ως εκ τούτου, οι Πατέρες του Συντάγματος κατανόησαν ότι η πλήρης απασχόληση αποτελεί θεμελιώδη στόχο. Η εργασία είναι δικαίωμα, όχι κάτι που χορηγείται ως χάρη. Το κράτος πρέπει να εγγυηθεί την πρόσβαση στην εργασία. Σήμερα στην Ευρώπη τα δικαιώματα των εργαζομένων αγνοούνται και αυτό θέλουμε να το αλλάξουμε. Για αυτό οι μισθοί των Ιταλών έχουν υποτιμηθεί.
Από την πλευρά του το κράτος αναφέρει στους πολίτες ότι πρέπει να αναζητήσουν πιστώσεις για να αυξήσουν το βιοτικό τους επίπεδο. Με άλλα λόγια, το κράτος αφαιρεί τα εργασιακά τους δικαιώματα, αλλά σε αντάλλαγμα τους δίνει τη δυνατότητα να χρεωθούν, ισχυριζόμενο ότι τα επιτόκια είναι ευνοϊκά για εκείνους που ζητούν δάνεια. Εμείς, ωστόσο, λέμε ότι όσοι αναλαμβάνουν χρέη εγκαταλείπουν την ελευθερία τους.
Η σύγχρονη νομισματική θεωρία αποτελεί σημαντική προοπτική για την επίτευξη του τελικού στόχου της πλήρους απασχόλησης. Η σύγχρονη νομισματική θεωρία είναι ένα εργαλείο που χρησιμεύει ως μηχανικό εργαστήριο για την επισκευή του αυτοκινήτου της οικονομίας προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουμε θέσει.
Ποιες είναι οι αναφορές σας όσον αφορά στην οικονομική πολιτική και την ιδεολογία; Σας ρωτώ διότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δεν ξέρουν που να σας τοποθετήσουν πολιτικά. Είστε στα αριστερά ή στα δεξιά του πολιτικού φάσματος;
Όταν ένας επιχειρηματίας χρεοκοπεί γιατί του τρώει τη δουλιεά η πολυεθνική, δεν σας ρωτά εάν είστε δεξιός ή αριστερός. Όταν ένας εργαζόμενος διαμαρτύρεται ότι τα εργασιακά του δικαιώματα δεν γίνονται σεβαστά επειδή το οικονομικό σύστημα τον εκμεταλλεύεται, ο εργαζόμενος δεν ενδιαφέρεται εάν είστε από την αριστερή ή τη δεξιά πτέρυγα, αυτό που σας ρωτάει είναι εάν είστε διατεθειμένος να αγωνιστείτε για τα δικαιώματά του. Για αυτό τα δικαιώματα του επιχειρηματία και του εργαζομένου βρίσκουν σημείο συνάντησης στο ιταλικό Σύνταγμα, διότι το ιταλικό Σύνταγμα δεν νομιμοποιεί την πολιτική τάξη να επιτίθεται σε εργαζόμενους καταστρέφοντας τις θέσεις εργασίας τους.
Ο ρόλος της πολιτικής μου πρότασης είναι να ανακτήσουμε τον πραγματικό στόχο του ιταλικού Συντάγματος. Είναι σημαντικό να αποκατασταθεί το πνεύμα του Συντάγματος, το οποίο βασίζεται σε σοσιαλιστικά, καθολικά και φιλελεύθερα ιδανικά. Εντός του πεδίου εφαρμογής του Συντάγματος, υπάρχει περιθώριο για ελευθερία επιχειρηματικής δραστηριότητας, αλλά το άρθρο 36 καθιστά σαφές πώς πρέπει να πληρώνεται ο εργαζόμενος. Επαναλαμβάνω ότι οι συντάκτες του Συντάγματος δεν αγωνίστηκαν για το ερώτημα ποιος πρέπει να κερδίζει περισσότερα ή λιγότερα χρήματα, αλλά αναρωτήθηκαν πώς να συντάξουν το καλύτερο δυνατό Σύνταγμα με στόχο την εξεύρεση της βέλτιστης ισορροπίας στις ζωές των Ιταλών.
Ωστόσο, διάβασα τις προτάσεις του μανιφέστου του Italexit και δεν βρήκα κανένα στοιχείο που θα μπορούσε να θεωρηθεί δεξιό.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πρόκειται για σοσιαλιστικές προτάσεις. Ωστόσο, αυτές οι προτάσεις θα μπορούσαν επίσης να ανήκουν στην καλύτερη θέση του καθολικισμού, όταν στη «χρυσή εποχή» του πολέμησε για τις μικρές επιχειρήσεις. Πιθανώς οι χειρότερες επιθέσεις κατά της εργατικής τάξης προέρχονται από τα αριστερά κόμματα από τότε που υιοθέτησαν τον νεοφιλελευθερισμό. Η σοσιαλιστική ομάδα, όμως, εκφράζει και την άποψη των φιλελευθέρων και των καθολικών. Αυτό είναι που χρειάζεται σήμερα για να δοθεί στον εργαζόμενο η εγγύηση ότι δεν θα βρεθεί στο έλεος των αγορών και για να δοθεί στον Ιταλό επιχειρηματία η εγγύηση ότι τα «μικρά ψάρια» δεν θα χαθούν από τα πολυεθνικά «μεγάλα ψάρια». Σήμερα ο επιχειρηματίας πρέπει να υποστεί τις χειρότερες δημοσιονομικές πιέσεις, τις χειρότερες γραφειοκρατικές διαδικασίες και τη χειρότερη παγκοσμιοποίηση, αλλά αντ’ αυτού οι πολυεθνικές εκμεταλλεύονται την εφευρετικότητα των μικρών επιχειρηματιών. Αυτό μου φαίνεται ότι είναι βαθιά άδικο. Ο καθολικισμός, ο σοσιαλισμός και ο φιλελευθερισμός είναι λειτουργικοί στην πραγματική οικονομία αν ενσωματωθούν μαζί κάτω από ένα πλαίσιο.
Πώς φαντάζεστε την Ιταλία σε 10 χρόνια;
Εάν συνεχίσουμε τις ίδιες πολιτικές που έχουμε εφαρμόσει μέχρι τώρα, η Ιταλία θα είναι φτωχότερη, πιο ταπεινωμένη και ακόμα περισσότερο σε πώληση μέσω εκπτώσεων και ρευστοποιήσεων. Αυτό όμως δεν ισχύει μόνο για την Ιταλία. Η κρίση θα επηρεάσει ολόκληρη τη Μεσόγειο και ο πολιτικός χώρος της Ευρώπης δεν θα δίνει καμία απολύτως προσοχή στις χώρες που ο Βορράς ονομάζει «PIGS».
Ποια είναι η σχέση που θα έπρεπε να έχει η Ιταλία με την υπόλοιπη Ευρώπη; Θα πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να αντικατασταθεί από ένα άλλο όργανο ευρωπαϊκού χαρακτήρα ή θα ήταν καλύτερα να ξεχάσουμε ολόκληρο το σχέδιο;
Το σχέδιο της ΕΕ είναι ένα σχέδιο το οποίο, σύμφωνα με τις ισχύουσες συνθήκες, ούτε θα εξετάσω, ούτε θα προσπαθήσω να διορθώσω. Η Ιταλία είναι μια χώρα η οποία, όπως και άλλες κυρίαρχες χώρες, θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα σε μια νέα Ευρώπη συνομοσπονδιακού τύπου, στην οποία οι εξουσίες βρίσκονται στα χέρια των κυρίαρχων κρατών. Αυτά τα κράτη είναι που θα αποφασίσουν για τα οικονομικά μέτρα και τη σχέση τους με τις αγορές. Θα μπορούσαν έτσι να αποφασίζουν ανά πάσα στιγμή τις οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές τους.
Μόλις επιτευχθεί η πλήρης κυριαρχία, ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η Ιταλία;
Το κράτος θα πρέπει να αναλάβει ένα μέρος του δημόσιου χρέους που βρίσκεται τώρα στα χέρια των κερδοσκοπικών αγορών. Το κράτος πρέπει να καταστεί και πάλι ένα ισχυρό κράτος με τη δύναμη να αντιμετωπίσει τις καταιγίδες των χρηματοπιστωτικών αγορών και την παγκοσμιοποίηση. Ξεκινάμε από την ιδέα ότι τα μικρά πράγματα είναι πολύτιμα και σημαντικά. Αυτή είναι η βάση της ιστορίας μας και σήμερα βλέπουμε ότι χάνεται η ιδέα ότι το μικρό είναι πολύτιμο. Αυτή η απώλεια είναι ένα μεγάλο λάθος. Τα μικρά και σημαντικά δίνουν στην Ιταλία προστιθέμενη αξία, της δίνουν τη δύναμη που χρειάζεται για να προχωρά.
